Şarbilax

Ben senin gibiyim ey KOÇO! Çünkü sende doğmuş, büyümüş ve yaşamışım.. Sana benziyorum, Karanlık ve korkunç, hayallerimin ötesindeki toprağına ayağım değdigi zaman seni anlayabiliyorum.. Sen nelere tanıksın be.. Atalarımın Karacadağ'da sıtmadan nasıl öldüğünü, nasıl inim inim inledigini en iyi sen bilirsin. Zilan'da, Ağrı'da katledilen yiğitler, süngülenen kadınlar, kesilen cocukların var Koço! Senin yüreğin Ermeni halkının çığlıkları ve yitirilmis toprakların iç çekişiyle doludur. Senin mezarlığında yatan kaç Ezidi kardeşin var? Mezarın ortak, dilin ortak, ağıdın ortak, günesin ortak, ateşin ortak değil mı? Toprağın ölen savaşçıların kanıyla islanmadı mı? Yiğitlerin aynı, şehitlerin aynıdır. Senin Cimsit'in (Sait Demir) Şengal'in Derviş'i (Dewrêşê Evdi) ile aynı değil mı? Ey Koço! Biliyor musun? Senin adaşın, senin adındaki köy Şengal'de katliam altında, Şengalin Koço'su.. Yine erkekleri katlettiler, kadınlara el koydular, Mus...

Hin taybetiyên dîrokî ên herdu herêman henin ku dişibin hevdu. Herdu herêm jî di sedsalên bihûrî de xwedî rêvebiriyên xweser bûn; sancaqa Bazîdê ji hawirdora çiyayên Agirî heta Milazgirê û Xinis-Tekmanê di bin hukmê mîrê kurdan ên ji eşîra Zîlan de bû. Sancaqên Çemişgezek û Pertegê jî warê kal-bavên kurdên Dersîmê bûn. Ji beriya sedsalan pêve li herêma çiyayên Agirî li dijî dewletên Osmanî, Îran û Rûsya‘yê gelek serhildan qewimîn ku ew bi piranî wek serhildanên Celaliyan navdar bûn. Li Dêrsîmê jî ji destpêka sedsala 19‘an pêve gelek serhildênên dijî Osmaniyan rûdan. Ji ber ku ji destpêka sedsala 19‘an pêve ev hersê dewletên hawirdor gelek êriş û zordarî li ser kurdên Kafkasya başûr û Serhedê meşandin pir eşîr û komên ji niştecihên navçeyê berbi rojavayê koçber bûn. Eşîra Keçelan ku niha jî 12 gundên wan li hêrema Bazîdê girêdayî Celaliyan in, parek ji wê beriya nêzikî 200 salan hatiye Dêrsimê, li wir cîwar bûye û keteye bin baskê konfederasyona Şêx Hesenan. Komek ji eşîra Heyderan...

Çocukluğum da şahit olduğum tüm yaşlı toplantıların da, meclislerin de hemen hemen her akşam Edoyê Azîzî ismini duyardım. Çocuk aklımla Edo'yu aklımda on metre boyunda, süper güç sahibi bir kahraman olarak hayal eder, içten içe ona hayran olur, zor günlerde bizimde imdadımıza yetişeceğini düşünürdüm. Ağrı İsyanlarının ünlü direnişçisi Edoyê Azîzî (Azizanlı Edo), Azîzî aşiretindendir. Ağrı Tutak'ın Hasûna (Türkçeleştirilmiş ismi Dorukdibi) köyündendir. Şimdiye kadar akrabalarından kimseye ulaşamadığımız için, Edoyê Azîzî ve ailesinin isyan sürecindeki konumu, akıbetleri hakkında çok fazla bilgi sahibi değiliz. Biroyê Hesikê Têlî'nin kardeşi Eyüp'ün kızı Zeynep, kendisiyle yapılan bir röportajda, Edoyê Azîzî ailesinin de kendileri ile birlikte Anadolu'ya sürgün edildiğini söylüyor. İhsan Nuri Paşa, anılarında " Edoyê Azîzî gurubu " ifadesini kullanıyor. Bu ifadeden Edoyê Azîzî'nin sıradan bir savaşçı olmadığını. Bir gurup lideri olduğ...

                              (Türkiye'nin 4. Genelkurmay Başkanı Salih Omurtak) Ağrı İsyanı'nda, Şeyh Zahir liderliğindeki savaşçılar, dönemin Tuğgenerali Salih Omurtak'ı esir alıp, sonrasın da serbest bırakırlar. Esir almalarının sebebi, Ağrı Savaşçıları'nın bölgede devletden daha güçlü olduğunu kanıtlama amaçlıdır. Serbest bırakılmaması durumunda, devlet, bölgedeki sivil halka karşı daha büyük katliamlara baş vururdu. Aşağıdaki yazı, Mustafa Balbal 'ın ' Arararat'taki Esir Generalden Kan Çiçekleri ' adlı kitabından alınmıştır. Mustafa Balbal, yukarıda ismi geçen kitabı, isyan içinde yer almış Şeyh Zahir'in kardeşi Şeyh Abdurrahman ve yine kadın pêşmergelerden Emine (Şeyh Abdurrahman'ın karısıdır) ile yaptığı röportajlardan derleyerek yazmıştır. GENERAL SALİH OMURTAK ESİR ALINIYOR Genelkurmay Başkanlığının görevlendirdiği ve bölgede sürekli bulunan bu general savaş kurallarına hiçbir zaman riayet e...

Di girêkên bîstan û sîhan ji sedsaliya bîstê sê şoreşên mezin şoreşa Şêx Seîdî li 1925-ê, şoreşa Agirî li 1926-1930-ê, şoreşa Dêrsimê li sala 1937-ê li bakûrê Kurdistanê rûdane. Şoreşa Agirî ewa pênc salan beramberî leşkirê Turkiya ber xwe dane, çi ji aliyê dirêjiya jiyê wê, çi ji aliyê karîgeriya wê li ser dewletên deverê û dewletên zilhêz li herêmê mezintirîn şoreşa kurdî bû li nîva yekem ji sedsaliya bîstê. Şoreşa Agirî dirêjepêdan şoreşa Şêx Seîdî bû ewa 11 şubata 1925-ê li devera Darahînî dest pê kirî û bi girtina Şêx Seîdî 15 nîsanê û sêdaredana wî li 29 xizîranê li Diyarbekirê bi dawî hatî. (1) Viyana kurdan bo azadiyê û bûna hijmareka bizavên azadîxwaz di wî serdemî de ji aliyekî ve û ji aliyê dî ve serederiya dijwar û hovaneya turkan di rojên şoreşê û piştî serkutkirina şoreşê jî digel xelkê Kurdistanê fakterên serekiyên zû destpêkirina şoreşê, yan jî berdewamî dan bi şoreşê belê li cihekê dî û bi şêwazekê dî bûn. Turkan di vê serederiya xwe de cudahî ne êxiste navbera s...

                                (Komara Kurd a Agiriyê / Rebuplic Of Ararat / کۆمارا اگریێ ) İhsan Nuri Paşa : Genelkurmay Başkanı ve Ağrı Fevkalede askeri komutanı. (1)(2) Biroyê Hesikê Têlî : Ağrı Kürt Cumhuriyeti Başkanı ve Ağrı Valisi. (3),(4) Temir Ağa : Vilayet Jandarma Komutanı. Molla Hüseyin Efendi : Korhan Kazası Kaymakamı. İbrahim Ağa: Boti Nahiyesi Müdürü. Hasan Efendi : Ortıli Nahiyesi Müdürü. Musa Berkili Ağa : Kori Nahiyesi Müdürü. Ömer Ağa : Korhan Kazası Kaymakamı. (5) Şeyh Abdülkadir : Şeyhülislam ve garp cephesi komutanı. (6) Seyid Abdülvahap : Dahiliye Nazırı. Şeyh Zahir , Ferzende , Çalxe muhtelif rütbeli jandarma subayları. Kör Hüseyin Paşanın oğulları: Nadir , Mehmet . Karaköseli Kerem , İbrahim Şıko : Muhtelif rütbelerde subay. (7)   Yönetim Şekli: Cumhuriyet Başkenti: Kurdava Köyü  Dili: Kürtçe Resmi yayınları : Agıri Gazetesi ve G...

Ağrı İsyanı’ndan Zonguldak’taki Kömür Ocaklarına Nadir, 1912 yılında Iğdır’ın Kaniya Dızê (Bekirhanlı) Köyü’nde doğmuş. 20li yaşlardayken 1932’de köyü askerlerce yakılmış. Başta Nadir'n köyü Kaniya Dızê olmak üzere, Redki aşiretinin Ağrı Dağının etrafındaki köyleri boşaltılınca, Redki aşiretinin bir kısmı Muş'un 29 köyüne göç etmiş. Nadir'in akrabaları da Muş Malazgirt’in Fenek Köyüne yerleşir. Orada da kan davası yüzünden Manisa’ya göç eder. Şimdilerde 102 yaşında olan Nadir’in katliam ve yoksulluk dolu ömründe Şener Şen özel bir yer tutuyor. Ağrı İsyanı tüm şiddetiyle devam ederken, bir gün köyünü askerler basar. “eşkiyaya” yataklık ettikleri gerekçesiyle köyü ateşe verirler. Nadir Ağrı İsyanı’ndan bahsederken en çok kullandığı cümle: “Çoluk çocuğu mağaralara toplayıp otomatik silahlarla katlettiler. O mağaralar hala kemiklerle doludur. Gidin bakın.” Bu cümleyi sohbet boyunca onlarca defa tekrarlıyor. Sonra ekliyor: “ Kendi gözlerimle gördüm. Yoksa inanmazd...

1915 yılında Rusya’da Niva dergisinde (No 7, s. 129) yayınlanan fotoğrafın alt yazısı: Kafkas Cephesinde teslim olan Osmanlı Subayları (Prof. Dr. Bingür Sönmez özel arşivi) Resmin ortasında bulunan (1) Resul Bey (Sancaktar Teğmen), Zilan (Redkan) aşireti reisi Hamidiye Alayı Paşası Eyüp Paşa’nın oğlu olup 1915 yılında, Eleşkirt Hamidiye alayı 4.Alay Kaymakamı olan Ahmet Paşa’nın oğlu (2) Mehmet Selim Bey (Miralay Zilanlı Selim Paşa) ile beraber Ruslara esir düşmüştür. Her ikisi de Rusya’nın Tiflis ve Rewan vilayetlerinde görevli olan Eyüp Paşa’nın kardeşi General Ali Eşref Şemşeddinof tarafından kurtarılmış ve köylerine dönerek aşiret alayındaki görevlerinin başına geçmişlerdir. (Bilgi Resul Beyin torunu Ahmet Öner tarafından verilmiştir.) Eyüp Paşa'nın oğlu Resul Bey ve hanımının mezarları- Ziro Köyünde